Câu chuyện Home School – Chia sẻ của chị Phạm Nha Trang
Mình kể lại câu chuyện homeschool của nhà mình, hy vọng giúp được các bố mẹ còn đang bỡ ngỡ.
Con gái mình đang học lớp 3 tại 1 trường công cách nhà 5p. Con có khá nhiều thời gian dành cho homeschool do trường con không giao bài tập về nhà. Ngoài ra, con mình vẫn học hiphop dance, vẽ và nhạc.
Mình không phải giáo viên tiếng Anh, và cách đây 2 năm, mình hoàn toàn mù tịt về homeschool, thậm chí là các sách dạy tiếng Anh. Kinh nghiệm homeschool của mình rất nông so với các bố mẹ khác. Tuy vậy, mình có 1 thế mạnh: là giáo viên đại học, mình đủ khả năng phân tích và đánh giá các chương trình, các bộ sách, mình đọc được các sách dành cho giáo viên và tiếng Anh của mình tốt. Hơn nữa, mình dạy ngoại ngữ, nên mình nắm rõ các phương pháp để có thể phát triển ngôn ngữ cho con.
Phần 1: Phát triển năng lực tiếng Anh
Mình dạy con bắt đầu từ lớp 2, lúc con đã đọc thông viết thạo tiếng Việt, nên mình áp dụng chiến thuật sau:
– Oxford Phonics World: dạy nhanh trong 2 tháng.
– Ngữ pháp: sử dụng bộ sách Family and Friends. Các bộ sách dạy tiếng Anh cho trẻ em nước ngoài rất cần thiết để con có nền tảng ngữ pháp căn bản, giúp con nghe hiểu và đọc hiểu dễ hơn, và sau này viết cho tốt.
– Từ vựng: Raz-kids. Mình tốn nhiều thời gian tư duy để làm con hứng thú, vì Raz-kid ở những level đầu rất nhàm chán.
=> Các hoạt động trên mình triển khai theo nhóm gồm các bạn bằng tuổi con.
– Nghe hiểu: Youtube thần thánh (các kênh kể truyện online, hoạt hình và các chương trình review đồ chơi, little fox hoặc bất kỳ cái gì con thấy hứng thú).
– Nói: mình tận dụng mọi lúc mọi nơi để tương tác với con. Ví dụ đang nấu ăn, mình chỉ tay vào lọ muối nói: “Pass me the salt, please”, nói “Thanks” khi con đưa, và dạy con nói “You’re welcome” để đáp lại. Thường thì con sẽ hiểu ngay nhờ tình huống cụ thể, biết thêm từ, và biết nên phản xạ thế nào. Hoặc mình rất hay hỏi đủ thứ: môn con học ở trường, thời tiết, hỏi để con tả lại cô giáo hay bạn bè…Đôi lúc mẹ cứ hỏi tiếng Anh, con cứ trả lời tiếng Việt, không sao hết.
Sau 3 tháng, mình bắt đầu mua truyện giấy, bắt đầu từ bộ All aboard reading, Usborne Phonics Readers, sau đó là sách puzzle, sách jizsaw….Con thích truyện giấy hơn Raz-kids, vì truyện có tình tiết rõ ràng. Vì mình cho con tiếp xúc với sách từ nhỏ, nên con thích sách và thích đọc. Mình phải mua khá nhiều sách có bản quyền để thu hút con bằng màu sắc và cách trình bày hấp dẫn. Tuy vậy, các truyện ở giai đoạn đầu này tình tiết không đủ thú vị để con đọc đi đọc lại, nên sách nào con cũng chỉ đọc 1~2 lần rồi bỏ. Mình chấp nhận tốn tiền, nhưng đổi lại, mình tạo được cho con thói quen nhào đến đống sách mới được ship đến nhà. Để hiểu được sách nói gì, con phải đoán như con vẫn đoán khi xem youtube, từ đó lượng từ vựng và năng lực ngữ pháp của con lên rất nhanh, tự nhiên.
Sau 6 tháng, mình thêm sách Oxford Discover để dạy con vừa ngữ pháp vừa chiến thuật đọc hiểu. Mình dùng thêm Farfaria. App này có giọng đọc rất hay, và giao diện thần tiên nên trẻ con rất mê. Con đọc 1 lèo hết sạch truyện về Monster, chủ đề con rất thích. Thậm chí khi tiếng Anh mới khá lơ mơ, con vẫn đọc lên cả grade 4. Lúc này, việc học theo bộ Family and Friends và Oxford Discover trở nên rất nhanh và nhẹ nhàng.
Sau hơn 1 năm, con đã bắt đầu đọc được Horrid Henry, My weird school hay Magic school bus. Cứ 2 buổi tối hoặc 1 ngày cuối tuần thì con đọc hết 1 tập, thỉnh thoảng lại cười rúc rích, hay kéo tay mẹ để kể về 1 tình tiết nào đó.
Mình cũng bổ sung 1 số sách non fiction chủ đề con thích ví dụ như Kim tự tháp Ai cập, giải phẫu cơ thể người hoặc lịch sử cướp biển. Vì đang tò mò, nên con đọc 1 lèo hết luôn quyển What’s happening to me (sách giáo dục giới tính về giai đoạn dậy thì), con biết 1 số từ oái oăm, và thắc mắc thêm cả những điều sách mới đề cập tới chút ít. Con thích ảo thuật, mình mua quyển Magic Encyclopedia. Con thích khâu, có ngay sách dạy làm Finger Puppet. Vừa có con rối tặng bạn, vừa luyện nữ công khâu sao cho đẹp, lại vừa đọc sách tiếng Anh. Nhất cử tam tứ tiện.
Mình mua thêm bộ Scrabble xếp chữ tiếng Anh. Board game này yêu cầu con phải tính toán chiến thuật, cộng trừ nhân chia điểm, học cách dùng từ điển để tìm từ với số chữ cái mình có. Con có thể chơi với mẹ mỗi khi mình có thời gian, hoặc chơi với bạn khi bạn đến nhà.
Thời gian gần đây, mình bỏ youtube, và mua tài khoản Netflix. Con cày phim Netflix 30p mỗi ngày, hoặc hết 1 bộ phim vào ngày cuối tuần. Netflix hình ảnh đẹp, âm thanh hay, tìm phim theo chủ đề dễ dàng. Mình cũng mua sound bar, để tách tiếng khỏi TV, đảm bảo được cả hình và tiếng.
Nói chung, khi mình dạy con theo lộ trình trên, trong 1 thời gian khá ngắn, con tiến nhanh và đạt được những kết quả khiến mình bất ngờ. Quan điểm của mình là phải vui thì mới hiệu quả. Con chỉ coi mỗi bộ sách Phonics, hay sách Oxford Discover là học, còn đọc sách, đọc truyện, chơi board game, xem phim đều là chơi cả. Tuy phải học, nhưng vì được chơi với các bạn, nên bọn nhỏ thường buồn mỗi khi phải nghỉ vì lý do nào đó. Nhà mình hầu như không dùng app, trừ Farfaria, Raz-kids và Khan Kids.
Sau gần 1 năm học effortless như trên, con đã đủ năng lực tiếng Anh để bắt đầu vào grade 1 theo chương trình Mỹ. Mai mình sẽ viết tiếp phần 2.
(Ảnh minh hoạ là 1 phần sách con đã/đang đọc. Còn nhiều nữa, nhưng mình ngại dọn, nên chụp thế thôi.